Tin tức

Câu đố nhanh nè! Bạn có biết sự khác biệt giữa hai câu hỏi sau không?

Can you tell me your name?
Can you say your name for me?
Tại sao một câu lại dùng "tell" còn câu kia lại dùng "say"?

Cùng đọc tiếp để khám phá điều gì khiến hai từ này đặc biệt và cách sử dụng chúng như người bản xứ nhé!

Tập trung vào: Từ ngữ hay Thông tin?
Mặc dù có vẻ giống nhau, nhưng "say" và "tell" thực chất mang ý nghĩa khác nhau.

"Say" tập trung vào từ ngữ mà người ta dùng để diễn đạt. Hãy xem các ví dụ sau:

• How do you say this word in English?

• People often say "cheese" when they smile for pictures.

• Could you say that again, please?

Câu đầu hỏi về một từ cụ thể, câu thứ hai nói về từ mà người ta thường dùng, và câu thứ ba yêu cầu lặp lại các từ đã nói. Vì trọng tâm ở đây là từ ngữ, nên ta chỉ có thể dùng "say".

Ngược lại, "tell" tập trung vào thông tin mà người ta truyền đạt khi nói chuyện. Đó là lý do ta dùng "tell" khi hỏi đường. Nếu bạn hỏi:
"Could you say how to get to Big Ben?" – nghe sẽ không tự nhiên.
Thay vào đó, ta nói:
"Could you tell me how to get to Big Ben?"

Dưới đây là một số ví dụ khác, nơi "tell" được dùng để truyền đạt thông tin:

• He told me his phone number, and I wrote it down.

• Tell us why you're interested in this job.

• Please tell me how I can improve my English.

Trong nhiều trường hợp, "say" và "tell" có thể thay thế cho nhau. Ví dụ, cả hai câu sau đều tự nhiên:

• My tutor said that I speak English well.

• My tutor told me that I speak English well.

Chúng chỉ mang sắc thái hơi khác nhau một chút:
Câu dùng "say" nghe như bạn đang trích lại lời của giáo viên, còn câu dùng "tell" thì nhấn mạnh vào thông tin mà giáo viên đã đưa ra.

Bạn muốn mình minh họa thêm bằng những ví dụ vui nhộn hay liên quan đến đời sống hằng ngày không?

“Say something” vs. “Tell someone something”
Một điểm khác quan trọng giữa "say" và "tell" là:
Các câu dùng "tell" bắt buộc phải có người nghe (hoặc người nhận thông tin).

Ví dụ, hãy xem những câu sau sử dụng "tell". Chú ý rằng tất cả đều đề cập đến người được nghe:

• She told the man her name.

• Mary tells her mom she loves her every day.

• My manager told me that I need to improve my English to get promoted.

Trong khi đó, các câu dùng "say" có thể đề cập đến người nghe, nhưng không bắt buộc. Vậy nên nếu không cần hoặc không hợp lý khi nhắc đến người nghe, hãy dùng "say".

Ví dụ:

• The news said that it's going to rain today. (Không cần biết “news” nói với ai)

• A wise person once said, "Be the change you want to see." (Chỉ cần biết người đó đã nói điều gì)

👉 Tóm lại:

• Tell = Nói cho ai đó biết điều gì đó → cần có người nghe.

• Say = Nói điều gì đó → không nhất thiết phải nói với ai.

“Tell someone” vs. “Say to someone”

Khi bạn sử dụng "say", hãy nhớ rằng bạn cần dùng giới từ chỉ hướng “to” nếu muốn đề cập đến người nghe.

• Tammy said "Hi" to Meg.

• My manager said to me, "You need to improve your English to get a promotion."

Ngược lại, với "tell" thì không dùng “to”.

• Raj told Tammy he was sorry.

• Did I tell you what happened?

Trong Câu Gián Tiếp (Reported Speech)

"Say" có thể được dùng trong cả lời nói trực tiếp và gián tiếp, trong khi "tell" thường chỉ dùng trong lời nói gián tiếp.

Lưu ý: Những ví dụ trong cột lời nói trực tiếp nghe có vẻ hơi cứng và không tự nhiên trong hội thoại hằng ngày. Kiểu nói này phổ biến hơn trong tiểu thuyết hoặc văn bản viết.

Tóm lại:

• Say = Diễn đạt suy nghĩ bằng lời nói → thường dùng để lặp lại nguyên văn.

• Tell = Thông báo, truyền đạt thông tin → thường dùng để tóm lược hoặc diễn giải lại lời người khác.

Nghĩa Mở Rộng

Cuối cùng, "say" và "tell" còn có những nghĩa khác ngoài các cách sử dụng đã nói trên.

“Say” có thể mang nghĩa “nghĩ rằng”

Chỉ có "say" mới dùng được trong các câu kiểu như sau:

• Bố tôi nghĩ tôi nên tìm việc mới. Bạn nghĩ sao? → What do you say?

• Tôi nghĩ chắc có khoảng 500 người trong phòng này. → I'd say there are about 500 people in this room.

Vì vậy, nếu ai đó hỏi:
"What does Sally say about the new restaurant?"
→ Họ thực ra đang hỏi: "Sally nghĩ gì về nhà hàng mới đó?"

“Tell” có thể mang nghĩa “ra lệnh” hoặc “hướng dẫn”

Trong một số tình huống, "tell" có nghĩa là ra lệnh hoặc yêu cầu ai đó làm gì. Khi dùng theo nghĩa này, "tell" thường đi kèm với một động từ nguyên mẫu có “to”.

• Tell Jim to go away. (Bảo Jim đi chỗ khác.)

• The English teacher told his students to repeat after him.
  (Thầy giáo tiếng Anh yêu cầu học sinh lặp lại theo thầy.)

Chú ý rằng "tell" trong những câu này không có nghĩa là “thông báo thông tin”. Ví dụ, câu đầu tiên không phải là đang thông báo điều gì cho Jim – mà là đang yêu cầu anh ấy rời đi!

“Tell” còn được dùng để nói về các câu chuyện (và nhiều hơn nữa)

Người bản ngữ nói: "tell a story", chứ không nói "say a story". Điều tương tự áp dụng cho các cụm như:

• tell a joke (kể một câu chuyện cười)

• tell the truth (nói sự thật)

• tell a secret (tiết lộ bí mật)

Ví dụ:

• Grandpa used to tell us stories every time we visited.
  (Ông thường kể chuyện mỗi khi chúng tôi đến thăm.)

• I have some good news to tell you: I got a new job!
  (Tôi có tin vui muốn nói với bạn: tôi đã có công việc mới rồi!)

Cẩn thận khi dùng "tell" theo nghĩa này vì cấu trúc ngữ pháp khác với các cách dùng "tell" khác.

• Người nghe (listener) có thể được lược bỏ.

• Giới từ “to” đôi khi được dùng.

Ví dụ:

• I told my sister a joke, but she didn’t laugh.
  (Tôi kể cho em gái một câu chuyện cười, nhưng nó không cười.)

• I need to get better at telling jokes.
  (Tôi cần cải thiện khả năng kể chuyện cười.) → Câu này không nhắc đến người nghe.

• Amy told Ben all her secrets.

• Ben told her secrets to everyone else in class.
  (Ben tiết lộ bí mật của cô ấy cho cả lớp.) → Giới từ “to” được dùng ở câu thứ hai.

Đáp án Câu Đố (Quiz Answers)

Bạn có đoán ra sự khác biệt giữa hai câu này không?

• Can you tell me your name?

• Can you say your name for me?

Người bản ngữ sẽ nói:
👉 "Can you tell me your name?" khi họ chưa biết tên bạn và muốn bạn cung cấp thông tin đó.
👉 "Can you say your name for me?" khi họ đã biết tên bạn, nhưng muốn bạn phát âm ra để họ nghe.